دوشنبه, 08 تیر,1394

آموزش کافی شاپ باریستا اولین مرکز تخصصی آموزش در ایران با مدرک معتبر

دستورالعمل مرحله به مرحله نظافت دستگاه اسپرسو
در ادامه تصویری از یک دستگاه کثیف را به عنوان نمونه مشاهده خواهید کرد. روی لوله‌ی نازل بخار لکه‌های مانده‌ی شیر وجود دارند و بر دوش گروپ هم رسوبات قهوه و چربی قابل مشاهده است. شما باید دوش گروپ و لوله‌ی نازل بخار را در پایان هر مرتبه استفاده با یک پارچه‌ی مرطوب پاک کنید (برای اینکه آلودگی‌های این دو قطعه به هم منتقل نشود، بهتر است برای هرکدام از پارچه‌ای جداگانه استفاده کنید). یک مرتبه در هفته (یا – بسته به میزان استفاده‌تان از دستگاه – بیشتر) طبق دستورات زیر نظافت دقیق‌تری انجام دهید.

هر دو قطعه بعد از نظافت	نازل بخار جرم گرفته	گروپ قبل از نظافت

برای نظافت کارآمد قطعات صرفاً به چند ابزار نیاز دارید:

1. ماده‌ی تمیز کننده‌ی دستگاه اسپرسو ساز (تمیز‌کننده‌های آب‌شویی معکوس مثل Cafiza، PuroCaf یا JoeGlo)
2. سبد ویژه‌ی آب‌شویی معکوس فیلتر‌های متحرک (blind portafilter basket)
3. یک حوله‌ی تمیز آشپزخانه یا دستمال آب‌گیر ظرف خشک‌کن
4. پد ظرف‌شویی (یا همان اسکاچ‌های سنتی) که به صورت مربع‌های 2.5 سانتی‌متری بریده شده‌اند
5. کاسه یا محفظه‌ی فلزی یا شیشه‌ای با عمق کافی برای خیساندن فیلتر‌های متحرک

لوازم اختیاری عبارت‌اند از:

1. برس گروپ (برسی که شخصاً ترجیح می‌دهم Pallo Coffee Tool است)
2. برس ویژه‌ی لوله‌ی نازل بخار
3. پاک کننده‌ی ویژه‌ی لبنیات (مثل Urnes Rinza)
ابتدا به سادگی رسوبات مانده روی صفحه‌ی دوش گروپ را پاک کنید. حالا فیلتر(های) متحرک، کاسه‌ی آب‌شویی معکوس و مایع ویژه‌ی این کار را بیاورید. لطفاً دستورات روی بطری مایع پاک کننده را مطالعه کنید و جهت پیمانه زدن مطابق آن‌ها عمل کنید. من از JoeGlo استفاده می‌کنم و طبق دستورات این برند باید از نصف قاشق چایخوری مایع تمیز کننده در سبد تمیز کننده‌ی گروپ استفاده کرد. سبد تمیز کننده را داخل فیلتر متحرک جا بزنید و مقدار مناسب مایع را در آن بریزید.

آب‌شویی و شستشو

دستور آب‌شویی مربوط به مایع شوینده‌تان را به کار ببندید. شوینده‌ی مورد استفاده‌ی من توصیه می‌کند پمپ را پنج مرتبه در فرجه‌های 15 ثانیه‌ای روشن و خاموشی به کار بیندازم. وقتی فیلتر متحرک در دستگاه قفل شد، پمپ را به کار اندازید. در این لحظه متوجه می‌شوید هم‌زمان با افزایش فشار دستگاه، در صدای پمپ تغییر ایجاد می‌شود. خاموش کردن پمپ به طور خودکار باعث می‌شود مسیر موجود بین گروپ دم کردن قهوه تا سینی آب گیر دستگاه باز شود؛ در این حالت صدای "فـیـشــــــ‌" مانندی را با خروج آب به وضوح خواهید شنید.

این آزاد سازی فشار مایع شوینده‌ی محلول را با فشار از میان سوراخ‌های صفحه‌ی دوش و شیر سه سویه بیرون می‌راند. بیرون راندن اسانس‌های چرب جمع شده در دستگاه با استفاده از آب‌شویی نه تنها طعم اسپرسویتان را بهبود می‌بخشد، بلکه شیر سه سویه را از اسانس و رسوبات جمع شده تخلیه می‌کند و بدین ترتیب سبب می‌شود فیلتر‌های متحرک راحت‌تر و بهتر در دستگاه قفل شوند. در بعضی‌های دستگاه‌های دارای پمپ ارتعاشی (vibration pump machines) افزایش فشار سبب می‌شود شیر فشار مضاعف (over-pressure valve) فشار اضافی را حواله‌ی مخزن آب یا سینی آب گیر کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد باید پمپ را خاموش کرد.

یکی از شگرد‌هایی که می‌تواند در نظافت پس از هر مرتبه استفاده از دستگاه به شما کمک کند تکانه‌ی فیلتر متحرک است. وقتی آب‌شویی معکوس با مایع تمیز کننده را انجام دادید، فیلتر متحرک را از حالت قفل در بیاورید و آن را روی دهانه‌ی خروجی قهوه‌ی دم شده (brew head) بگذارید. پمپ را روشن کنید. مشاهده خواهید کرد که سبد ویژه‌ی نظافت فیلتر متحرک از آب (و مایع شوینده) پر می‌شود تا جایی که سرریز خواهد کرد. حالا فیلتر را تکانی بدهید تا به تمیز شدن روغن‌ها و رسوبات از سبد گروپ کمک کنید. مراقب باشید! در این مرحله آب داغ به اطراف می‌پاشد! در عکس زیر نمی‌توانید ببینید، اما آب به تمام سطح سینی آب‌گیر پاشیده است. اگر مخزن جوش در بیشترین دمای خود قرار داشته باشد، این آب خروجی بسیار داغ خواهد بود. پس مواظب باشید خودتان را نسوزانید.

بیرون زدن آب پس از آب‌شویی معکوس	تکانه‌ی فیلتر متحرک	آب آب‌کشی

اگر برس تمیز کننده‌ی گروپ را خریداری کرده‌اید، این ابزار در این مرحله به کارتان خواهد آمد. شما باید هرگونه رسوبی را که ممکن است در درز‌های فیلتر متحرک جمع شده باشد پاک کنید (منظور شیارهایی است که در دهانه‌ی گروپ قرار دارند و فیلتر متحرک داخل آن‌ها قفل می‌شود و همچنین لبه‌های برگشته‌ی دوش گروپ). در این مرحله صرفاً باید برس را داخل دهانه‌ی گروپ ببرید و آن را بتکانید. من برای این کار از دستمال ظرف خشک‌کنی استفاده می‌کنم که به محلول آب‌شویی آغشته‌اش کرده‌ام و به کمک آن شیار‌های دهانه را پاک می‌کنم (دستمال را به کمک برس گروپ به داخل دهانه می‌رانم تا کارم راحت‌تر شود). وقتی این مرحله تمام شد، یادتان نرود که دهانه‌ی گروپ را با آب تمیز آب‌کشی کنید (مجدداً با استفاده از روش تکانه‌ی فیلتر متحرک) تا هرگونه رسوب مایع شوینده نیز از میان برداشته شود.

پس از انجام فرایند آب‌شویی و تکانه‌ی فیلتر متحرک، این فیلتر و سینی آب‌گیر را از دستگاه جدا کنید. ممکن است ذرات ریز قهوه و رنگ قهوه‌ای کثیفی را در آب مشاهده کنید. این همان آلودگی‌ای است که سبب ایجاد مزه‌ی ناخوشایند ترشیدگی در اسپرسوی شما می‌شود.

سینی آب گیر و سبد ویژه‌ی نظافت فیلتر متحرک را آب بکشید تا شوینده‌ی نامحلول برجای مانده شسته و پاک شود. اگر شوینده‌ای در این قطعات بر جای نمانده باشد ولی آبی که از آن‌ها عبور می‌کند همچنان قهوه‌ای رنگ به نظر رسد، باید آب‌شویی معکوس را با مقدار بیشتری از مایع شوینده تکرار کنید.

حالا سینی آب گیر را مجدداض سر جایش قرار دهید و فیلتر متحرک تمیز را در دستگاه قفل کنید و فرایند آب‌شویی معکوس را با آب تمیز و خالص تکرار کنید. این کار باعث می‌شود هرگونه مایع شوینده‌ی موجود در گروپ از دستگاه زدوده و خارج شود. برای آگاهی از تعداد دفعات انجام این چرخه به توضیحات روی بطری مایع شوینده رجوع کنید (معمولاً تعداد چرخه‌های آب‌کشی با تعداد دفعات شستشو برابر است؛ عبارت کاربردی روی بطری‌های شوینده این است: "...کاملاً آب‌کشی کنید").

حالا که قطعات داخلی را به کمک فرایند آب‌شویی معکوس تر و تمیز کرده‌اید، می‌توانید سطوح بیرونی را هم تمیز کنید. برای این منظور باید صرفاً با دستمال ظرف خشک‌کن صفحه‌ی دوش گروپ را پاک کنید.

سپس باید سراغ لوله‌ی نازل بخار بروید. دستمال ظرف خشک‌کن تمیز و مرطوب را بردارید و بخش بیرونی نازل را از بالا به پایین پاک کنید. اگر برس ویژه‌ی نظافت نازل بخار را دارید، داخل لوله‌ی نازل را هم با آن تمیز کنید (البته اینکه به چنین ابزاری نیاز داشته باشید نشان می‌دهد بعد از هر بار استفاده به اندازه‌ی کافی دستگاه را تخلیه و نظافت نمی‌کنید). سرِ پیچی نازل بخار را باز کنید، برس را در مایع پاک کننده‌ی مناسبی فرو ببرید و با آن داخل لوله‌ی نازل را نظافت کنید.

توجه: اکثر مایع‌های تمیز‌ کننده‌ی ویژه‌ی آب‌شویی معکوس بسیار سمی‌اند و برای این کار مناسب نیستند. من توصیه می‌کنم برای نظافت لوله‌ی نازل بخار از آب تمیز استفاده کنید. برند Urnex محصولی تولید می‌کند که به طور خاص برای نظافت داخل نازل بخار طراحی شده و Rinza نام دارد. برند PuroCaf هم مایع پاک کننده‌ی لبنی تولید می‌کنید. هر دوی این محصولات کارآیی خوبی دارند و برای نظافت داخل و دهانه‌ی نازل بخار شدیداً توصیه می‌شوند.
یادتان باشد که بعد از نظافت، نازل بخار را تخلیه کنید. برای این کار شیر بخار را باز کنید و بخار خروجی را به مدت حدوداً سی ثانیه به یک محفظه‌ی مناسب هدایت کنید.

خیساندن فیلتر متحرک، سبد و سَری نازل

حالا که دستگاه اسپرسو ساز تمیز و نظیف شده، توجهتان را باید معطوف فیلتر متحرک و سبد آن کنید.

اول باید سبد را آب‌کشی و پاک کنید. دوم باید قطعات فیلتر متحرک را از هم باز کنید (دهانه‌ها را جدا کنید و هرگونه پوششی را که ممکن است روی آن‌ها وجود داشته باشد نیز بردارید). بعد از انجام این کار، برش اسکاچتان را خوب داخل سطوح و دهانه(ها)ی بدنه‌ی اصلی فیلتر متحرک بگردانید و آن‌ها را بسایید. از اسکاچ برای تمیز کردن سبد استفاده نکنید، زیرا این کار باعث گشاد شدن روزنه‌های آن می‌شود.

حالا یک کاسه‌ی بزرگ که بتوانید این قطعات را در آن جای دهید پیدا کنید و به قدری در آن آب بریزید که بتواند قطعات را در خود غرق کند. کمی از مایع تمیز کننده‌تان را به آن بیفزایید و آن را به هم بزنید تا محلول یک‌دستی حاصل شود. برای آگاهی یافتن از مقادیر مناسب مایع شوینده جهت ترکیب با آب به توضیحات روی بطری آن مراجعه کنید. برند JoeGlo توصیه می‌کند یک قاشق غذاخوری از مایع شوینده را در یک لیتر آب خیلی داغ حل کنیم. حالا قطعات را داخل محلول قرار دهید و بگذارید حداقل نیم ساعت به حال خود بمانند.

تمیز و براق – آماده برای خیسانده شدن	کاسه‌ی ویژه‌ی خیساندن

توجه: توصیه می‌شود که ترجیحاً دسته‌های پلاستیکی (هر نوع پلاستیکی که باشد) یا لاستیکی را در آب قرار ندهید. بعضی از مواد سازنده‌ی این دسته‌ها می‌توانند توسط شوینده آسیب ببینند و در طول زمان تخریب شوند و در نهایت به اجزای داخلی دسته‌های فیلتر نیز صدمه‌ی جدی وارد کنند.

بعد از مرحله‌ی خیساندن، تمامی اجزا را با آب تمیز آب‌کشی کنید و بعد باز مرحله‌ی اسکاچ را تکرار کنید و در نهایت قطعات را با استفاده از دستمال ظرف خشک‌کن پاک و خشک فرمایید. دور و بر فیلتر‌های متحرک و دهانه‌ی آن‌ها را خوب نگاه کنید تا مطمئن شوید چربی آلاینده‌ای از فرایند خیساندن جان به در نبرده باشد؛ سپس با یک برس گرد کوچک قطعات را پاک کنید (نخندید، ولی برس‌های کوچک ویژه‌ی تمیز کردن سرپستانک شیشه‌ی شیر نوزاد هم برای این کار کاملاً مناسب‌اند و هم قیمت زیادی ندارند!). حالا قطعات را مجدداً سر هم و سوار کنید.

تر و تمیز و براق!

قسمت بیرونی دستگاه اسپرسو را پاک کنید تا گرد و خاک از آن زدوده شود. حالا مجدداً می‌توانید شات قهوه درست کنید و شیر جوش بیاورید تا موعد بعدی نظافت سر رسد. لطفاً یادتان باشد که همیشه خوب است یک شات پالاینده در ابتدای کار و پس از نظافت کامل دستگاه درست کنید تا کاملاً خاطر جمع شوید اثری از آثار آلاینده‌ها (یا شوینده‌ها) در قهوه‌تان وجود نخواهد داشت. این کار در عین حال باعث می‌شود سطوح شیر سه سویه‌ در گروپ‌های lever-type E61 نرم و روان شود و دیگر بعد از نظافت با استفاده از مواد شیمیایی صدای ناهنجاری از قفل شدن فیلتر‌های متحرک تولید نشود.

ایران شف